آبسه دندان یک عفونت داخلی است که در کناره ها و نوک ریشه دندان رشد می کند. شروع آن از محفظه داخلی دندان (پالپ) است و به بقیه جاهای دهان انتقال می یابد.

داخل پالپ از رگ های خونی و رگ های عصبی تشکیل شده که در کل محفظه داخلی دندان خوانده می شود. پیش از شکل گیری آبسه، دندان تسلیم عفونت ها می شود و ناچار می شود به باکتری ها اجازه حمله به پالپ را بدهد و اینجاست که باکتری ها رشد و تکثیر می یابند و باعث ایجاد عفونت در دندان می شوند.

باکتری ها زیاد می شوند و عفونت از محفظه داخلی دندان بیرون می آید و پایین ریشه دندان و استخوان فک را هم می گیرد و باعث پدید آمدن توده عفونت چرکی در ناحیه فک می شود که این عفونت توده ای از جمع شدن سلول های خونی مرده و اضافه های بافتی و باکتری ها تشکیل شده است که آبسه نامیده می شود.

همانطور که گفته شد، آبسه دندان از محفظه داخلی دندان (پالپ) شروع می شود و به منطقه پایین ریشه سرایت می کند. اما آبسه لثه در مجاورت ریشه دندان و در یک کیسه لثه ای بیرون از دندان پدید می آید و رشد می کند. درمان آبسه دندان و آبسه لثه به منبع عفونت آنها وابسته است.

علل آبسه دندان و آبسه لثه

علت های گوناگونی برای پدید آمدن آبسه دندان است. اما اصلی ترین و رایج ترین علت آن، پوسیدن زیاد دندان هاست که این پوسیدگی دندان به حدی عمیق است که به محفظه داخلی دندان نفوذ می کند و باعث ایجاد آبسه دندان می شود. ولی سایر علت های آبسه دندان را هم می توان اینگونه بیان کرد.

وارد شدن ضربه به دندان : وارد شدن ضربه به دندان باعث قطع جریان خون به دندان می گردد.

برخی از درمان های دندان : مثل درمان تاج دندان یا پرکردن دندان، طوری که به محفظه داخلی دندان می رسد.

ترومای دندان : ترومای دندان که از تراش دادن دندان , دندان قروچه ایجاد می شود.

در همه این موارد محفظه داخلی دندان به نحوی درگیر است و قابلیت ایجاد عفونت و آبسه دندان وجود دارد.

علائم و نشانه های آبسه دندان

تیره شده رنگ دندان در مقایسه با دندان های کناری.

درد دندان در هنگام خوردن. آبسه به ریشه دندان نفوذ می کند و استخوان فک را آلوده کرده و سبب درد می شود.

پدید آمدن تورم یا جوش بر روی لثه که پر از چرک و عفونت است.  جوش روی لثه فستیول تخلیه گفته می شود. که با پاره شدن آن چرک تخلیه می گردد. از نشانه های عفونت دندان ، جوش روی لثه و بوی بد در دهان است.

عفونت زیاد باعث تورم در صورت و فک می شود و درد فک را به دنبال دارد.

اما در برخی مواقع آبسه دندان علائم و نشانه های خاصی ندارد . این حالت موقعی رخ می دهد که دندان قابلیت احساس محرک اش را از دست داده باشد.

اما در این حالت نیز عفونت آبسه خطرناک است و عفونت آبسه رشد کرده و باعث صدمه به بقیه دندانها می شود. برای تشخیص حالت های مختلف آبسه با مراجعه به کلینیک دندانپزشکی ؛ از دندانپزشک خود درخواست کنید تمام دندان های شما را معاینه نماید. در برخی از زمانها هم که آبسه علائم خاصی ندارد می توان با کمک رادیوگرافی اشعه ایکس آن را تشخیص داد.

تشخیص آبسه دندان

راه های تشخیص آبسه دندان به صورت زیر است

1. علائم و نشانه هایی که بیمار به پزشک می گوید و دندانپزشک آبسه دندان را تشخیص می دهد.
2. دندانپزشک خود دندان های بیمار را معاینه می کند و بر مبنای تجربه و دانش خود آبسه دندان را تشخیص می دهد.
3. آبسه علائم بیرونی ندارد و با کمک رادیوگرافی ( اشعه ایکس ) تشخیص داده می شود.

درمان آبسه دندان

رایج ترین روش درمانی آبسه در کسانی که سن بالایی دارند تخلیه عفونت است. این روش درمانی آبسه به اندازه عفونت وابسته است. پروسه درمان آبسه دندان معمولا با کمک آنتی بیوتیک های خوراکی و تخلیه عفونت دندان و ساختارهای کناری عفونت همراه است.

پس از تخلیه عفونت، اگر دندان توانایی ترمیم را داشته باشد، عصب کشی دندان شروع می شود. در عصب کشی دندان فضای داخلی دندان به صورت کامل پاکسازی شده و با کمک مواد پر کننده دندان , کامپوزیتی فضای خالی درون دندان پر می گردد.

با تمیز کردن و پر کردن دندان از عفونت های آتی و همچنین مبتلا شدن به سایر بیماری ها پیشگیری می شود. اما اگر دندان بیش از اندازه پوسیده شده باشد باید آن را کشید.

درمان آبسه دندان کودکان

زمانی که آبسه در دندانهای شیری اطفال باشد احتمال سالم ماندن دندان خیلی کم است و در بیشتر موارد دندان کشیده می شود. در دندان های شیری آبسه شده , عفونت خیلی سریع رشد می کند و روشی برای بیرون آوردن عفونت نیست. در این حالت کشیدن تنها راه ممکن است که باعث سالم ماندن بقیه دندان های کودکان می شود.

برای درمان آبسه دندان کودکان نیز از آنتی بیوتیک های خوراکی استفاده می شود که درصد استفاده از آن وابسته به میزان عفونت آبسه است.

آبسه در دوران بارداری

در زمان بارداری مادران باید مواظبت بیشتری از دندان های خود بکنند و هر گونه عفونت دهانی و دندانی را جدی بگیرند. اگر در زمان بارداری متوجه عفونتی در دهان و دندان خود شدید هر چه سریعتر به کلینیک دندانپزشکی و دندانپزشک مراجعه کنید تا با کمک روش های درمانی میزان عفونت کاهش داده شود و از گسترش آن به بقیه دندان ها و سایر نقاط دهان پیشگیری شود.

عفونت لثه و دندان در زمان بارداری همیشه نگران کننده و خطرناک است. این عفونت ها می توانند به جنین نیز سرایت کنند و به او نیز آسیب جدی بزنند.

درمان سنتی آبسه دندان

در درمان سنتی از داروهای خانگی برای درمان آبسه دندان استفاده می شود که باید به مواردی دقت کنید.

آب نمک گرم , جوش شرین , قرار دادن چای کیسه ای نمدار و ولرم روی آبسه دندان , استفاده از آنتی بیوتیک بدون نسخه پزشک و بقیه داروهای خانگی برای درمان آبسه دندان سفارش نمی شود. البته از این داروها می توان برای کم کردن درد آبسه بهره گرفت.

اما نمی توان برای درمان قطعی از آنها استفاده کرد و اینگونه نیست که با استفاده از آنها جلوی رشد آبسه گرفته شود. پس آبسه باید به صورت کامل درمان شود تا از عوارض احتمالی پیشگیری گردد.

حتی اگر می خواهید برای درمان آبسه از درمان سنتی استفاده کنید بهترین راه مراجعه به کلینیک دندانپزشکی و مشاوره با دندانپزشک مجرب است.

پیشگیری آبسه دندان

برای سلامت دندان خود دنداپزشک مجرب و حاذقی را انتخاب کنید و در فواصل معینی برای معاینه دندان های خود به وی مراجعه کنید. این مراجعه ها به دندانپزشک می تواند جلوی آسیب های جدی به دندان های شما را بگیرد.

دندانپزشک به معاینه های موقعی خود قادر خواهد بود از ابتلا شدن شما به بیماری های دهان و دندان پیشگیری کند و موارد پوسیدگی و آبسه دندان و سایر بیماری های مربوطه را تشخیص دهد و راه های درمانی مناسب را پیشنهاد دهد.