جراحی دهان ، فک و صورت یکی از دوره‌های تخصصی دندانپزشکی است که حیطه اصلی فعالیت این بخش شامل تشخیص و درمان جراحی، غیرجراحی و جانبی بیماری‌ها، ضایعات، صدمات، ناهنجاری‌ها و نواقص استتیک و فانکشنال مادرزادی و اکتسابی، عفونی، تروماتیک، نئوپلاستیک و بازسازی بافت نرم و سخت و جراحی‌های زیبایی می‌باشد. این رشته در کشور از سال 1348 شروع به کار کرده است. طول دوره تخصصی این رشته 5 سال است که 1 سال آن در دانشکده دندانپزشکی جهت انجام جراحی‌های دهان گذرانده می‌شود. دانش‌آموختگان پس از گذراندن دوره آموزشی این رشته باید توانایی‌های زیر را کسب نموده باشند:

• تشخیص بیماری‌ها، ضایعات و صدمات، ناهنجاری‌های مادرزادی و اکتسابی عفونی، تروماتیک دهان و فک و صورت
• درمان جراحی و غیر جراحی موارد فوق
• بازسازی بافت نرم و سخت جراحی‌های استتیک و فانکشنال ناحیه دهان و فک و صورت

همچنین این متخصصین توانایی آموزش و پژوهش در زمینه‌های فوق را بدست می‌آورند.

فعالیت‌ها و درمان‌های حوزه تخصصی جراحی دهان ، فک و صورت

• درمان مشکلات بافت نرم و شکستگی‌های فک و صورت
• جراحی تومور‌ها، کیست‌ها و بیماری‌های خوش‌خیم و بدخیم در فک و صورت
• جراحی آسیب‌های تروما در فک و صورت ناشی از تصادف، جنگ، تومور و…
• درمان التهاب فک و صورت و عفونت‌های فک و صورت
• جراحی‌‌‌های مفصلی در ناحیه فک و صورت
• جراحی نواقص مادرزادی و اکتسابی
• حذف دندان‌های آسیب دیده و ریشه‌های دندانپزشکی پیچیده
• جراحی ترمیمی و زیبایی فک و صورت و جمجمه و گردن
• جراحی ایمپلنت دندان و گذاشتن پروتز در ناحیه فک و صورت
• کمک به درمان اختلالات خواب مثل خروپف

چه افرادی نیاز به جراحی فک دارند؟

• افرادی که به صورت مادرزادی در ناحیه فک مشکل دارند.
• افرادی که فک بیرون زده و تورم فک دارند.
• افرادی که درد شدید فک و یا درد مزمن مفصل فک دارند.
• افادی که تنفس دهانی غیر ارادی دارند.
• افرادی که صورتشان از روبه‌رو و پهلو تقارن ندارد.
• افرادی که در جویدن و گاز زدن مشکل دارند.
• افرادی که دارای تومور فکی هستند.
• افرادی که نمی‌توانند لب‌های خود را روی هم بگذارند.
• افرادی که دچار ضربه و آسیب به فک یا صورت در اثر تصادف شده‌اند.

جراحی آسیب‌های ناشی از تروما

به هرگونه آسیب و یا صدمه‌ای که در اثر برخورد عوامل فیزیکی و یا شیمیایی با بافت‌های بدن به وجودآید تروما می‌گویند. این آسیب‌ها می‌توانند عوارض زیادی به جمجمه، قفسه سینه، شکم، لگن و اندام‌های فوقانی و تحتانی وارد کنند. تروما پس از بیماری‌های قلب و عروقی و سرطان سومین علت مرگ برای تمام رده‌های سنی می‌باشد و یکی از بیماری‌های مطرح است. به طور کلی تروما را از نظر میزان شدت به سه دسته تقسیم میکنند: تروماهای خفیف، متوسط و شدید. متخصصین جراحی فک و صورت قادر هستند پس از تشخیص نوع ترومای ایجاد شده به درمان و اصلاح آن بپردازند.

جراحی ترمیمی و زیبایی فک و صورت

عمل جراحی فک معمولا با هدف اولیه درمان اختلالات فک و ناهنجاری آن انجام می شود. جراحی فک یا ارتوگناتیک علمی است که برای اصلاح و درمان ناهنجاری‌های فکی صورت می‌گیرد. جراحی فک بر روی فرد، منجر به بهبود عملکرد مفاصل فک می‌شود البته جراحی فک جزء جراحی‌های زیبایی نیز محسوب شده و علاوه بر درمان عملکرد مفاصل فک ترمیم زیبایی چهره فرد را نیز به دنبال دارد.

انواع جراحی دهان و فک

• شکستگی‌های فک و صورت
• تومورها و کیست‌های فک و صورت
• جراحی اصلاحی صورت (جراحی ارتوگناتیک)
• بازسازی استخوان فک برای جای گذاری ایمپلنت
• بیماری‌های مفصل گیجگاهی
• نقایص مادرزادی مثل شکاف کام و لب
• اعمال جراحی مختلف

قرار دادن ایمپلنت‌های دندانی

ایمپلنت‌ دندان پیچ‌هایی از جنس فلز سازگار با بدن هستند که با روش جراحی زیر لثه و در داخل استخوان قرار داده می‌شوند. از دست دادن یک یا چند دندان تاثیر زیادی در چهره و مهمتر از آن در روحیه و اعتماد به نفس افراد دارد. جراح دهان قادر است پس از ترمیم‌هایی که به منظور زیبایی صورت می‌گیرد میتواند ایمپلنت دندان شما را در جای مناسب قرار دهد.

انجام جراحی فک اصلاحی یا ارتوگناتیک

یکی از تخصصی‌ترین جراحی‌هایی که متخصصین فک و صورت انجام می‌دهند و به قصد اصلاح موقعیت فک و صورت در این جراحی استخوان‌ها برای اصلاح بدشکلی فکی-دندانی برش داده می‌شوند تا جابه‌جا تغییر و تنظیم شوند.

درمان جراحی برای آپنه انسدادی خواب

اختلالی که بر اثر عوامل متعدد باعث انسداد راه‌های تنفسی در طول خواب شبانه می‌شود و آرامش و خواب راحت را از فرد و اطرافیان او میگیرد. یکی از برنامه‌های درمان برای مبتلایان به آپنه خواب انسدادی یا همان خروپف جراحی است. در این نوع اختلال هدف از جراحی درمان راه‌های هوایی است که دچار افتادگی شده و موجب مسدود شدن تنفس در زمان خواب می‌گردند. به کمک جراحی میتوان بافت‌های داخل و اطراف گلو را استحکام بخشید در مواردی برداشت و یا موقعیت آن را اصلاح کرد. در جراحی آپنه انسدادی خواب بر روی نرم کام و زبان کوچک، لوزه‌ها و آدنوئید‌ها، زبان، فک بالا و پایین تمرکز می‌شود.

روش‌های مختلف جراحی برای آپنه انسدادی خواب

روش‌های جراحی مختلفی برای درمان آپنه خواب وجود دارد. گزینه‌های درمان آپنه انسدادی خواب عبارتند از:

• حذف بافت اضافی
• منقبض کردن بافت
• تغییر موقعیت فک
• ایمپلنت
• تحریک عصبی
• ایجاد راه هوایی جدید(تراکئوستومی)
• جراحی کاهش وزن
• جراحی برای بزرگ کردن لوزه‌ها یا آدنوئیدها

عوارض و خطرات جراحی فک و صورت

هرگونه جراحی دهان اگر توسط جراحی با تجربه و مسلط و در محلی مطمئن و با تجهیزات لازم صورت بگیرد کمترین خطرات و عوارض را به همراه دارد. هرگونه جراحی به صورت طبیعی دارای عوارضی است که در بلند مدت یا کوتاه مدت، در صورتی که جراح و کادر درمانی کارشان را به درستی انجام داده باشند و بیمار هم توصیه‌های بعد از عمل را با دقت انجام داده باشد برطرف می‌شود. عوارضی که ممکن است بعد از جراحی فک و صورت بروز کنند عبارتند از:

• سفتی فک و احساس کشیدگی صورت
• خونریزی خفیف
• تغییر رنگ پوست
• آسیب دیدن عصب و بی‌حسی ناحیه فک و اطراف آن
• گرفتگی بینی و گلو درد
• سفتی فک و صدای مفاصل فک

چگونه جراح فک و صورت خوب را تشخیص دهیم؟

یک جراح فک و صورت در واقع یک جراح متخصص است که تمام مسائل و پیچیدگی‌های فک و صورت را بررسی می‌کند. جراحی دهان و فک و صورت به طور گسترده یکی از تخصص‌های دندانپزشکی شناخته شده است. برای اینکه از جراحی خود نتیجه ایده‌الی به دست آورید بهتر است به یک متخصص خوب و مجرب مراجعه کنید. پس از انتخاب متخصص مورد نظر خود حتما در مورد او تحقیق کرده و برای اطمینان بیشتر نمونه کارهای او را مشاهده کرده و میزان رضایت آنها را بررسی کنید.