دندانپزشکی در بارداری

درد دندان همواره یکی از مشکلات گریبانگیر خانم ها در دوران بارداری می باشد که نمی‌توان نسبت به آن بی‌توجه بود. دندان درد در طول دوره بارداری تحت تاثیر دو عامل اصلی می‌باشد. اولین عامل مربوط به اینکه زنان در طول دوره بارداری به مشکلات دندان بیشتری مواجه می شوند که می‌تواند با درد دندان یا لق شدن آن برای بیمار همراه باشد ولی عامل دوم فقط یک تفکر نادرست در خصوص اجتناب از خدمات دندانپزشکی در بارداری به خاطراحتمال افزایش خطر برای جنین می باشد.

دلایل درد دندان در طول دوره بارداری

خانم‌های بارداردر طی دوران بارداری مستعد ابتلا به مشکلات مختلف دندان مثل پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثه، مشکلات مربوط به رشد دندان عقل، ترک خوردن دندان، لق شدن دندان و… می باشند. علاوه بر این ، احتمال اینکه مشکلات دندان در طی دوران بارداری افزایش یابد وبرای بیمار درد دندان شدید را به همراه داشته باشد وجود دارد. که مهم‌ترین دلایل دندان درد در دوران بارداری عبارت‌اند از:

ابتلا به ژنژیویت بارداری:

در طول مدت دوران بارداری در بدن خانم‌ها تغییرات هورمونی ایجاد می شود که می‌تواند باعث ورم و التهاب لثه‌ ها گردد. که به این مشکل، ژنژیویت بارداری گفته می‌شود و در صورت عدم درمان بیماری، این مشکل می‌تواند زمینه بروز بیماری‌های لثه، عفونت شدید لثه و آبسه لثه را فراهم گرداند. خاطر نشان می گردد در صورت ابتلا فرد به این بیماری ، می‌تواند برای شخص بسیار دردناک و طاقت فرسا باشد.ضمناً بیش از 50% تمام زنان باردار با علائم ژنژیویت بارداری دچار می‌شوند.

تغییر در رژیم غذایی:

تغییرات هورمونی و ویار حاملگی می‌تواند در رژیم غذایی فرد در طول دوران بارداری تغییراتی را ایجاد کند. تمایل استفاده بیشتراز شکر و مواد غذایی شیرین در رژیم غذایی،افراط درخوردن شیرینجات می‌تواند باعت ایجاد پوسیدگی در دندان شده و خطر ابتلا به درد دندان را افزایش دهد.

فقر کلسیم:

نیاز زنان باردار به کلسیم به دلیل تشکیل استخوان های کودک در دوران حاملگی افزایش میابد. در صورت تغذیه نامناسب و ناکافی و عدم استفاده از مکمل های دارویی،فرد دچار کمبود کلسیم گردیده و این کاهش سطح کلسیم بدن مادر می‌تواند تامین مواد معدنی مورد نیاز مینای دندان را نیزضعیف کرده وابتلا به پوسیدگی دندان و درد دندان را افزایش می دهد.

ویار بارداری :

بسیاری از خانم ها در طول دوره بارداری به خصوص در ماههای اول حاملگی بدلیل تغییرات هورمونی، دچار حالت تهوع ، استفراغ و رفلکس معده گردیده که اسید معده باعث التهاب لثه‌ها و از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان می شود. این شرایط باعث افزایش بیماری لثه و پوسیدگی دندان برای فرد می گردد.

عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان:

زنان باردار بدلیل ویار حامگی بعضاً از بو یا مزه خمیردندان خوششان نمی آید به همین دلیل از مسواک زدن اجتناب می‌کنند. به این ترتیب، با عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان، فرد بیشتر در معرض مشکلات دندان قرارمی گیرد و در نتیجه در طول دوره بارداری بیشتر دچار درد دندان می شود.

دندانپزشکی در بارداری-2

خطرات درد دندان در طول دوره بارداری

بسیاری از خانم های باردار در طی دوران بارداری بدلیل حفاظت از جنین، از درمان مشکلات دندانی اجتناب کرده که می تواند برای سلامت مادر و جنین خطرات جدی را بوجود آورد.

لذا در این رابطه لازم است به نکات زیر توجه شود:

بیماری ژنژیویت بارداری می‌تواند باعث دچار شدن فرد به عفونت شدید لثه و پریودنتیت وگسترش شرایط بیماری شود. به‌طور بالقوه وجود عفونت در بدن مادر می‌تواند سلامت مادر و همچنین جنین را به‌طور جدی تهدید کند و در نتیجه می بایست درمان سریعتر انجام و به بعد از زایمان موکول نگردد.

مشکلات دندان در صورت عدم معالجه در دوران بارداری می تواند آسیب های جدی و دائمی برای دندان ها ، لثه بوجود آورد و باعث از دست دادن دندان، تحلیل و از بین رفتن لثه، و گاه ایجاد مشکلات خاص برای استخوان فک شود.

در بعضی موارد مشکلات دندان بدلیل سرایت عفونت در خون بیماری قلبی و…را در پی خواهد داشت.

خانم‌های بارداری که به بیماری پریودنتال دچار هستند در مقایسه با سایر خانم‌ها چهار تا هفت برابر با خطر به دنیا آمدن زودتر از موعد کودک و نیز وزن پایین کودک در هنگام تولد مواجه می‌شوند.

همچنین درد مداوم دندان باعث افزایش سطح فشار وارد شده به مادر خواهد شد.

بهترین زمان درمان در دوران حاملگی

مناسب ترین زمان برای استفاده از خدمات دندانپزشکی سه ماهه دوم بارداری می باشد. همچنین درمان دندانپزشکی در طول سه ماهه سوم برای جنین خطر زیادی نداشته اما ممکن است در این زمان تحمل نشستن بر روی صندلی دندانپزشکی برای مدت طولانی برای بیمار دشوار و سخت باشد.

درصورت نیاز به معالجه دندان در سه ماهه اول دوره بارداری یعنی زمان تشکیل اندام‌های اصلی جنین ، لازم است در خصوص به تاخیر انداختن درمان برای چند هفته (به خصوص در مواردی که نیاز به تهیه عکس رادیولوژی وجود داشته باشد) با دندان‌پزشک صحبت و مشورت نمایید. به هر حال، ممکن است دندانپزشک بدلیل حاد بودن مشکل بیمار را بلافاصله تحت درمان قرار دهند.

درمان‌های خانگی برای درد دندان در طول دوره بارداری

استفاده از برخی روش‌های درمان خانگی برای تسکین موقت درد همچون کمپرس سرد، دهان‌شویه با آب‌نمک، روغن میخک و…در صورتی که درد دندان خفیف باشد مثمر ثمر بوده و می تواند بیمار تا زمان مراجعه به دندانپزشک آرام کند.

عصب‌کشی دندان در دوره بارداری

زمانی که توسط دندانپزشک نیاز به عصب‌کشی دندان برای بیمار تشخیص داده شود، لازم است اطلاعات صحیح ، کافی،دقیق و لازم درباره بارداری فرد در اختیار دندان‌پزشک قرار گیرد. دندانپزشک با در دست داشتن اطلاعات می تواند تصمیمات مناسبی در خصوص روش و زمان درمان اتخاذ نماید.با توجه به اینکه سه ماهه اول بارداری مهم‌ترین تاثیر در رشد جنین و تشکیل اندامهای اصلی را دارد.

در صورتی عدم نیاز به درمان فوری برای شخص، می‌توان درمان را به سه ماهه دوم یا حتی پس از به دنیا آوردن کودک موکول کرد. به هر حال، در صورت درمان اورژانسی و نیاز به عصب کشی دندان لازم است درباره شرایط بارداری با دندان‌پزشک صحبت شده و از ایمن‌ترین روش درمان برای بیمار استفاده نمود. عصب کشی در دوران بارداری حساس و از اهمیت ویژه ای برخوردارمی باشد.