آبسه دندان مجموعه ای از عفونت است که می‌ تواند در داخل دندان ها، لثه‌ها یا استخوان فک که دندان‌ها را در جای خود نگه می‌ دارد تشکیل شود. علت به وجود آمدن آن، یک نوع از عفونت باکتریایی است. آبسه ای را که در انتهای دندان به وجود می آید، آبسه اطراف دهان می‌ گویند و آبسه ای که در ناحیه لثه ایجاد شده باشد را آبسه پریودنتال می‌نامند. به طور کلی آبسه دندان یک مشکل شایع در دندانپزشکی است که ممکن است در هر سنی رخ دهد. معادل کلمه آبسه دندان به انگلیسی tooth abscess می باشد. این مشکل معمولاً ناشی از عفونت دندان است و باعث تورم و درد شدید در ناحیه دندان و حتی ورم صورت می‌شود. با مجله دندون من همراه شوید تا آبسه دندان که به طور کامل بررسی کنیم.

دسترسی به عناوین مهم این مطلب:

• علائم آبسه دندان چیست؟
• دلایل آبسه دندان چیست؟
• آبسه دندان عقل
• آبسه دندان ایمپلنت شده چگونه است؟
• آبسه دندان عصب کشی شده
• آبسه دندان در کودکان
• بهترین آنتی بیوتیک ها برای عفونت لثه کودکان کدامند؟
• پیشگیری از آبسه در دندان
• عوارض آبسه دندان
• سوالات متدوال

علائم آبسه دندان چیست؟

علایم آبسه دندان یا لثه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• یک درد دندان شدید و نبض دار در دندان یا لثه، که ممکن است به طور ناگهانی ایجاد شده و به تدریج بدتر شود.
• دردی که در گوش، فک و گردن شما احساس و منتشر می‌شود.
• درد هنگام خوابیدن که حتی ممکن است از درد در طول روز بیشتر باشد، و  ممکن است خواب شما را مختل کند.
• قرمزی در صورت و تورم آن ناحیه از صورت.
• حساسیت دندان به گرما و سرما و با هر ضربه کوچکی به دندان درد احساس می‌کنید.
• براق شدن لثه ها و قرمزی و تورم در لثه.
• سختی در جویدن و بلعیدن غذا.
• بوی بد دهان و احساس طعم بد در دهان.

در صورت گسترش عفونت، ممکن است دچار تب شده و به طور کلی احساس ناراحتی کنید. در موارد شدید، ممکن است دهان خود را به دشواری بتوانید کاملاً باز کنید و در بلع یا تنفس با مشکل رو به رو می‌شوید.

بیشتر بخوانید:آیا می دانید در خیلی از موارد علت درد لثه چیست و چگونه درمان می‌شود؟

دلایل آبسه دندان چیست؟

دهان شما پر از باکتری هایی است که روی دندان شما یک ماده چسبناک به نام پلاک ایجاد می‌کند. اگر دندان های خود را  تمیز نگه ندارید، اسیدهای تولید شده توسط باکتری های موجود در دهان می‌توانند به دندان‌ها و لثه‌های شما آسیب برسانند. و منجر به  پوسیدگی دندان یا بیماری لثه شود که یکی از این بیماری ها آبسه می باشد.

موارد زیر نیز می‌تواند احتمال ابتلا به آبسه دندان را افزایش دهد:

• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، عدم استفاده از نخ دندان
• مصرف مداوم غذا و نوشیدنی شیرین و نشاسته دار
• آسیب یا جراحی دندان‌ها یا لثه ها. باکتری‌ها می‌توانند به هر قسمت آسیب دیده ای از دندان یا لثه و یا حتی فک وارد شده و باعث  بیماری شوند.
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف، این مورد شامل افرادی است که برخی از بیماری های زمینه ای مانند دیابت دارند. و یا تحت درمان هایی از جمله شیمی درمانی و یا درمان با دارو های استرویدی هستند.

آبسه دندان عقل

دندان‌های عقل، آخرین مجموعه از دندان‌های آسیاب پشتی است که در بسیاری از موارد نه‌تنها هیچ عملکرد موثری نداشته بلکه باعث بروز مشکلات سلامت دهان و دندان می‌شوند. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن این دندان‌ها به دلیل موقعیت آن‌ها در پشت دهان نیز اغلب دشوار است. ازاین‌رو، دندان‌های عقل، هم به سبب نهفتگی‌شان و هم سلامت ضعیف دهان، گاهی می‌توانند منجر به بروز عفونت شوند که با بدتر شدن این امر، ممکن است شاهد آبسه دندان عقل باشید.

اگر هنگام غذا خوردن در انتهای دندانها و صورت خود احساس درد می‌کنید یا از بوی بد دهان رنج می‌برید، ممکن است آبسه دندان عقل داشته باشید. اگر چنین است، باید فوراً به دندان‌پزشک مراجعه کنید. چرا که اگر نادیده گرفته شود، می‌تواند خطرناک باشد و منجر به بروز عوارضی چون دندان‌درد و تورم غدد در گردن و … شود.

آبسه دندان ایمپلنت شده چگونه است؟

آبسه دندان پس از ایمپلنت، عموماً اتفاقی طبیعی است و بخشی از فرآیند بهبود است. بدن به وسیله آبسه، سعی در خونرسانی بیشتر به ناحیه جراحی برای ترمیم سریعتر بافت های آسیب دیده می کند. در صورتی که آبسه دندان پس از ایمپلنت باعث درد شدید شد می‌توانید از داروهای مسکن که که توسط دندانپزشک تجویز شده استفاده کنید. همچنین، استفاده از یخ نیز می‌تواند به کاهش درد کمک کند. رعایت دستورات پس از جراحی ایمپلنت بسیار مهم است . دندانپزشک شما ممکن است شما را به مصرف دهانشویه‌های ضد التهابی، محدودیت در مصرف غذاهای سفت و داغ، استفاده از پنبه برای تمیزی و قرار دادن یخ بر روی ناحیه آبسه را توصیه کند. در صورتی که آبسه بعد از ایمپلنت شدن بهبود نیابد یا درد بیشتر شود، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

آبسه دندان عصب کشی شده

آبسه دندان پس از عصب کشی در خیلی از موارد برای بسیاری از افراد پیش آمده و باعث درد و ناراحتی در آنها می شود. عمل عصب کشی ممکن است باعث تحریک و التهاب در ناحیه دندان و لثه شود که آبسه را به همراه دارد. در صورتی که این عارضه پس از عصب کشی برایتان غیر قابل تحمل و دردناک بود میتوانید از داروهای مسکن و انتی بیوتیک استفاده کنید، می‌توانید از داروهای تسکین دردی که توسط دندانپزشک تجویز شده استفاده کنید. همچنین، استفاده از یخ نیز می‌تواند به کاهش درد و آبسه کمک کند. در صورتی که آبسه بعد از عصب کشی بهبود نیابد یا درد بیشتر شود، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. او می‌تواند نگرانی‌های شما را بررسی کند و در صورت نیاز تغییراتی در درمان برای شما اعمال کند.

آبسه دندان در کودکان

عفونت لثه کودکان بر اثر تجمع باکتری‌ها و ذرات غذایی در درزهای لثه و یا بین دندانهای در حال ریزش شیری و در حال رشد دائمی اتفاق می‌افتد. با رشد سریع باکتری‌ها در این فضا آبسه دندان تشکیل می‌شود که درد و ناراحتی زیادی را برای کودک به وجود می‌آورد. این عارضه می‌تواند به دو صورت رخ دهد: آبسه روی لثه و آبسه در فضای بین لثه و دندان. عفونت و آبسه لثه در کودکان ممکن است سلامتی استخوان فک و دندان های اطراف را به خطر انداخته و حتی باعث افتادن دندانها نیز گردد. بنابراین توصیه می شود که با مشاهده علائم آن که معمولاً شامل قرمزی، درد و تورم، زخم‌های باز روی لثه‌ها و همچنین وجود برآمدگی کوچک در نزدیک دندان عفونی در داخل یا خارج لثه‌ها می‌باشد، کودک خود را نزد دندانپزشک ببرید تا به موقع تحت درمان قرار بگیرد.

در این موارد بهتر است که از دادن دارو بدون تجویز دندانپزشک به فرزند خود بپرهیزید. تا زمانی که به دندانپزشک مراجعه کنید از کودک خود بخواهید دهان خود را با محلول آب نمک شستشو دهد و کمپرس سرد یا گرم بر روی دندان او قرار دهید.

بهترین آنتی بیوتیک ها برای عفونت لثه کودکان کدامند؟

متخصصین همواره سعی می کنند برای کودکانی که از عفونت لثه رنج می برند، از مناسب ترین آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی برای کمک به کاهش یا حذف کامل باکتری های عامل بیماری استفاده کنند.

بهترین این آنتی بیوتیک ها عبارتند از:

• تتراسایکلین یکی از داروهای اولیه مورد استفاده در مبارزه با باکتری ها است که دارای خواص ضد باکتریایی بوده و به کاهش التهاب، کمک می نماید.
• آزیترومایسین نیز جزء بهترین آنتی بیوتیک ها برای عفونت لثه کودکان است .
• مترونیدازول، بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت لثه کودکان است. لازم به ذکر است مترونیدازول زمانی که در ترکیب با آموکسی سیلین یا تتراسایکلین استفاده می شود بهترین اثربخشی را دارد.
• آموکسی سیلین که برای مبارزه با باکتری ها و عفونت های باکتریایی طراحی شده، باکتری ها را از بین نمی برد، اما از تشکیل دیواره هایی که میکروب ها را احاطه کرده اند، جلوگیری می کند.

البته توجه داشته باشید که نباید سرخود آنتی بیوتیک را برای کودکان استفاده کرد و حتما باید دندانپزشک آن را توصیه کرده و مقدار دوز مصرفی را مشخص نماید.

بیشتر بخوانید: درباره موکوسل : علت ، علائم و درمان بیشتر بدانید.

پیشگیری از آبسه در دندان

برخی اقدامات ساده می‌توانند به پیشگیری از آبسه دندان کمک کنند:

• حداقل یک بار در روز از نخ دندان یا مسواک استفاده کنید تا بین دندانهای خود و زیر خط لثه تمیز شود.
• دندان های خود را با خمیر دندان های حاوی فلوراید دو بار در روز مسواک بزنید و از دهانشویه های مناسب استفاده کنید. هر بار حداقل دو دقیقه وقت صرف انجام این عمل کنید.
• غذاها و نوشیدنی های شیرین و نشاسته دار را کاهش دهید. به ویژه بین وعده های غذایی یا کمی قبل از خواب از خوردن این غذا و نوشیدنی‌ها خودداری کنید.
• به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید.

عوارض آبسه دندان

کیست های دندانی

در صورت عدم درمان آبسه، ممکن است یک حفره پر از مایع در پایین ریشه دندان ایجاد شود. به این حفره پر از مایع کیست دندان گفته می‌شود. این کیست ها بسیار خطرناک هستند و بعد از دچار شدن به این کیست ها بیمار به آنتی بیوتیک و احتمالاً به جراحی نیاز پیدا می‌کند.

استئومیلیت

باکتریهای موجود در آبسه وارد جریان خون شده و بدن را آلوده می‌کنند. بیمار دچار تب، درد شدید در بدن و احتمالاً حالت تهوع خواهد شد. برای درمان این بیماری معمولا از آنتی بیوتیک های خوراکی استفاده می‌شود.

آنژین لودویگ

این یک عفونت در دهان است که باکتری های آبسه باعث گسترش آن می‌شوند. تورم و درد شدید در زیر زبان و گردن از علایم آن است. در موارد شدید، ممکن است بیمار به سختی نفس بکشد. آنژین لودویگ یک بیماری بسیار کشنده است. افراد مبتلا به آنژین لودویگ شدید در صورت وجود مشکلات تنفسی ممکن است نیاز به روشی برای باز کردن مجاری تنفسی و حتی اتصال کپسول اکسیژن داشته باشند.

سینوزیت فک بالا

باکتری‌ها به فضای کوچک پشت استخوان گونه گسترش می‌یابند. که سینوس های فک بالا نامیده می‌شوند. این یک بیماری جدی نیست اما می‌تواند دردناک باشد. بیمار ممکن است تب کند و گونه‌ها به لمس شدن حساس شوند. بعضی اوقات شرایط به خودی خود برطرف می‌شود. بسته به شدت بیماری، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند.

ترومبوز سینوس

گسترش باکتری‌ها باعث تشکیل لخته خون در سینوس می‌شود. ترومبوز سینوس با آنتی بیوتیک و گاهی اوقات با جراحی برای تخلیه سینوس درمان می‌شود. در برخی موارد، این شرایط می‌تواند کشنده باشد. گفتنی است این یک عارضه بسیار نادر است.

سخن آخر

آبسه دندان یک مشکل شایع است که عفونت دندان را نشان می‌دهد و باعث تورم و درد شدید می‌شود. رعایت بهداشت دهان، مراجعه منظم به دندانپزشک و درمان به موقع از راه‌های پیشگیری و درمان آبسه دندان هستند. در صورت بروز علائم، بهتر است به سرعت به دندانپزشک مراجعه کنید.

سوالات متدوال